Türk Psikiyatrisinin Öncü Hekimi: Ord. Prof. Dr. Mazhar Osman

1884 Senesinde, o zamanlar günden güne felakete doğru sürüklenen Osmanlı İmparatorluğu’nun bir parçası olan Dedeağaç’ın Sofulu Kasabası’nda dünyaya gelen Mazhar Osman’ın çocukluğu aile durumundan dolayı sıkıntılı geçmiştir. Daha 11 yaşında iken anneciğinin vefatını acı ile yaşamış ve ömrü boyunca hatırasını, daimi suretle hürmet ve sevgi hissi ile yâd etmiştir.

Askeri Tıbbiye-i Şahane’den 1904 yılında, sınıf birincisi olarak, yüzbaşı rütbesiyle bitirerek doktor olan Mazhar Osman, Gülhane Askeri Hastanesi Akliye Servisinde öğretmen yardımcılığına başladı. 1908 yılında Berlin ve Münih’e giderek uzmanlık eğitimi aldı. Burada büyük üstad Kraepelin ve Alzheimer gibi meşhur psikiyatristlerin idaresinde  eğitim aldı. İstanbul’a dönüşünde Gülhane Askeri Hastanesi’nde Wieting’e asistan tayin edildi.

1914 Yılında Haydarpaşa Askeri Hastanesi Nöropsikiyatri kısmı şefi ve aynı zamanda La Paix Hastanesi’nin akliye mütehassısı ve başhekimi olarak görev yaptı. Birinci Dünya Harbi sonlarında hususi muayenehane sahipliğine ilaveten Fransız La Paix Hastanesinde ve devlete ait Toptaşı Akliye Hastanesinde başhekim olarak çalıştı.

Toptaşı Bimarhanesi
Toptaşı Bimarhanesi
Hastaların Toptaşı Bimarhanesinde ışıksız, soğuk ve kötü şartlar altında tedavi edildiğini gören Mazhar Osman, yayınladığı yazılar ve raporlar ile durumun vahametini göstermeye çalışmış ve bunun mücadelesini vermiştir. Mazhar Osman, Bakırköy’de bulunan ve terk edilmiş bir kışla olan Reşadiye Kışlasının bulunduğu araziyi devletten talep etti. 1924 yılında başlayan süreç, nihayet 15 Haziran 1927 tarihinde Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi’nin kurulmasıyla tamamlandı. Mazhar Osman, hastanede uzun süre başhekimlik görevinde bulundu.1933’te İstanbul Üniversitesi Psikiyatri Kliniği’ne Ordinaryüs Profesör olarak atandı. 1941’de başhekimlik görevini bıraktı ve emekliye ayrıldığı 1952’ye kadar öğretim üyesi olarak çalışmalarını sürdürdü.
Mazhar Osman
Eserleri arasında; Tababet-i Ruhiye 1-2 cilt, Tababet-i Ruhiye 3.cilt (İhsan Şükrü Aksel ile birlikte), İstanbul Serriyatı’nda yayınlanan ellinin üzerinde tebliği, Sıhhat Almanağı, Sinir Hastalıkları (2 cilt), ulusal ve uluslar arası kongrelerde yayınlanmış çok sayıda tebliği bulunmaktadır.
Evlatlarına nâsihatı “Şöhreti, serveti, huzuru şeref ve haysiyetinizle değişmeyin. Namuslu ve hür olmanın zevki ölçüsüzdür. Hayatta korkaklar ezilir, kendinizi ezdirmeyin. Namuslu, hür, cesur ve azimkar olun. Hele gülünç olmayın. Kimse size acımaya lüzum görmesin, kimsenin merhametine muhtaç olmayınız. Milletinizi, vatanınızı ve bütün insanları seviniz. Alicenap ve şevkatli olunuz. Hayatınızı koruyunuz. Hayat pek kıymetli bir vediadır. Fakat icabında onu yalnız şeref ve haysiyetiniz için seve seve feda ediniz, feda etmekte tereddüt etmeyiniz” olmuştur.
Dr. Erhan Akıncı

2012, İstanbul.


Kaynaklar

– Bambaşka Bakırköy Gazetesi, Sayı: 5,  Şubat 2009, s. 16.
– Mazhar Osman Kapalı Kutudaki Fırtına, Liz Behmoaras; Remzi Kitabevi, İstanbul, 2001.
– Mazhar Osman Uzman, 20. Ölüm Yıldönümü Anma Kitabı; Cerrahpaşa Tıp Tarihi Enstitüsü, İstanbul, 1971.
– İstanbul Seririyatı Mazhar Osman Anma Sayısı,1951, s. 47-50.

 

Uyku Yaşam İçin Neden Önemli?

Voltaire, ‘Tanrı, hayatın birçok güçlüklerine karşı bizlere umut ve uykuyu bahşetmiştir’ der. Peki insanoğlu için umut en son kaybedilen şey iken, uyku neden genellikle ilk

Habil Kabil

Şiddet ve Toplumsal Cinnet

İnsanlık tarihinde şiddet olgusu, Kabil’in kardeşi Habil’i kendine özgü bazı gerekçeler ile öldürme hikayesi kadar eskidir. Cinayeti işleyen Kabil, Adem ve Havva’nın büyük oğlu, öldürülen

Satranç_Ego

Benliğin Savunma Mekanizmaları

Her organizma kendi içerisinde biyolojik ve ruhsal denge koşullarını koruma eğilimindedir. Örneğin vücudumuz bir enfeksiyon kaynağı ile karşılaşması halinde immunolojik kaskatlar tetiklenir ve enfeksiyon tipine